top of page
  • Foto van schrijverMichel
    • 1 feb. 2021
    • 7 minuten om te lezen

7 Tips om condens in de tent te verminderen

Tent naast rivier
Tent opzetten naast een waterloop = meer condensatie

Iedereen die al meerdere nachten in een tent geslapen heeft zal er al mee geconfronteerd zijn: ’s ochtends opstaan en de tent is binnenin kletsnat en de slaapzak voelt klam aan. Nochtans heeft het niet geregend en scheen de zon de afgelopen dagen continu. Of het heeft inderdaad geregend en je denkt dat je tent lek is omdat er aan de binnenkant zoveel water zit, zowel tegen het buiten- als het grondzeil. Je hebt kennis gemaakt met één van de lastigste fenomenen die bij het wandelen of het trekken komen kijken, namelijk condensatie.


Het goede nieuws is dat je niet alleen bent. Elke tent heeft vroeg of laat met condensatie te maken en wel om de volgende reden. Condensatie is een natuurlijk verschijnsel dat sowieso plaatsvindt als aan alle randvoorwaarden voldaan is. Er zijn mensen die beweren dat ze er nog nooit last van hebben gehad in hun tent en eigenlijk kan dat ook als ze maar een handvol keren buiten geslapen hebben en de omstandigheden tijdens die nachten zo optimaal waren dat ze er geen hinder van ondervonden. Maar troost je, het overkomt iedereen ooit wel eens en je kan wel enkele dingen doen om condens te beperken en in sommige gevallen ook te vermijden.


Inhoud van dit artikel:


Dauwpunt

Eerst en vooral moeten we begrijpen waar die condens vandaan komt. Alles begint met het dauwpunt. Dat is de temperatuur waarbij lucht helemaal verzadigd is door waterdamp zodat er condensatie plaatsvindt, namelijk het omzetten van een gas (waterdamp) in een vloeistof (condens). Het dauwpunt kan berekend worden op basis van de temperatuur en de relatieve luchtvochtigheid. In de volgende tabel kan je het dauwpunt terugvinden op basis van de temperatuur en de luchtvochtigheid.


Zo zal je bij een buitentemperatuur van 5°C met een luchtvochtigheid van 90% een dauwpunt van 3,5°C hebben. In een tent zal de condens zich op die oppervlakken voordoen die tussen jou en het dauwpunt zitten. Dat is meestal de buitentent en de tentvloer, maar soms kan het ook op de binnentent zijn. Als de buitentent in dit voorbeeld in aanraking komt met een buitentemperatuur van 3,5°C of lager dan zal het op dat oppervlak tot condensatie komen wanneer de waterdamp het zeil bereikt heeft.


Verzadiging

Ter illustratie kan je op de volgende tabel zien hoeveel waterdamp de lucht opneemt bij een bepaalde temperatuur.


Een kilogram lucht bij een temperatuur van 0°C kan maximaal 3,77 gram vocht (= 100% luchtvochtigheid) opnemen alvorens te verzadigen. Uit de tabel kan je ook afleiden dat bij zeer lage temperaturen de lucht snel verzadigd geraakt en condensatie er dus sneller zal voorkomen dan bij hoge temperaturen. Zo zal je bij lage temperaturen (meestal onder de 7°C) ook de waterdamp van je adem zien condenseren, ook als het niet vriest. Alles hangt ervan af hoe verzadigd de lucht is wanneer je uitademt.


Condensatie

Condensatie zal zoals gezegd plaatsvinden op eender welk oppervlak waar de warme waterdamp in aanraking komt met het dauwpunt of een lagere temperatuur. Iedereen die al met de slaapzak in open lucht geslapen heeft, zonder tent of tarp, zal wel al eens condens bovenop haar/zijn slaapzak aangetroffen hebben toen zij/hij ’s ochtends wakker werd. Dat komt omdat dat oppervlak op dat ogenblik het enige tussen hen en de sterrenhemel in was en waar de temperatuur dus lager of gelijk aan het dauwpunt was. Dit is meestal "een fout" die beginnende trekkers maken omdat ze willen profiteren van een mooie sterrenhemel. Mits een degelijke outer shell van de slaapzak kan je die druppels dan zonder veel erg wegvegen. Erger wordt het als het dauwpunt zich in de slaapzak bevindt en zeker als dat een donzen slaapzak is. Maar om dat te vermijden slaap je dus onder een shelter, zij het een tarp of een tent, een bivy of tenminste een bladerdak.


Condensatie op een oppervlak
Foto door Bithin Raj via Pexels

In de tent zal de condens zich over het algemeen langs de binnenzijde van de buitentent zetten. Meestal is de binnentemperatuur van de tent door lichaamswarmte immers hoger dan de buitentemperatuur en dus ook het dauwpunt, wat de buitentent dan ook het raakpunt maakt. Ook de tentbodem kan nat worden als de grondtemperatuur lager of gelijk aan het dauwpunt is. Dat verklaart echter nog niet waar die condensatie vandaan komt.


Als we slapen verliezen we tijdens het ademen zo’n 40 gram vocht per uur**. Ook zweten we een beetje, afhankelijk van de temperatuur in de tent en je slaapsysteem. Al dat vocht verdampt en zal tenslotte als condens tegen jouw tentzeil eindigen. Wanneer je kookt in de tent zit je sowieso al met condens als je de waterdamp kan zien en verhoog je de luchtvochtigheid alleen maar. Ook de grond en de locatie waarop je ligt kan nog wat waterdamp aan het geheel toevoegen en dus voor meer condensatie zorgen.


Bij vriestemperaturen behoeft het heel weinig opdat de lucht snel verzadigd geraakt en je te maken zal hebben met condensatie. Als de temperatuur heel laag is, dan zal de condens zich zowel op de buiten- als de binnentent zetten en bevriezen. 's Ochtends kan je het ijs van de tent slaan of schudden.

** i.v.m. 40 gram vocht per uur uitademen: Het is moeilijk hier één getal op te plakken, want er is geen wetenschappelijke consensus. Getallen van 1 liter per nacht die je soms kan vinden zijn echter wel overdreven. Dat zou immers betekenen dat je meer vocht verliest 's nachts tijdens het ademen en zweten dan wanneer je in de loop van 24 uur urineert. Dat terwijl het lichaam in normale omstandigheden per dag tussen 1,5 en 2,5 liter vocht afscheidt via de adem, urine, stoelgang en zweet. Ademlucht is verantwoordelijk voor ongeveer 15 à 25% van het dagelijkse vochtverlies.


Bevroren condens op een winterochtend

Marketingfabeltjes

Hoe voorkom je condensatie? Niet!

Er bestaat geen enkele trekkingtent die condensatie succesvol bestrijdt. Tentenfabrikanten die beweren van wel verkopen slechts marketingpraat om zo eventueel hun prijzen op te drijven. In de Verenigde Staten werd al wat geëxperimenteerd met Vapex, een vochtdoorlatende stof, maar de tentmodellen waarop dit gebruikt wordt zijn enorm duur, zwaar en eerder familietenten waarvoor je dus al een muildier of wagen voor transport nodig hebt. En daarom spreek ik in dit artikel ook van het verminderen, niet van het magischerwijs doen verdwijnen van condens:


7 tips om condens in de tent te verminderen

  1. Kies voor een double wall tent. Om condensatie weg te houden van jouw materiaal en slaapgerief zijn double wall tenten veel interessanter dan single walls, maar daar tegenover staat dat een single wall meestal een iets betere airflow/ventilatie heeft. Bij een double wall is er ruimte tussen de binnentent - meestal mesh tegen insecten - en de buitenkant waarop de condensatie zich zal zetten. Het is bij een single wall echter veel gemakkelijker om per ongeluk het buitenzijl aan te raken met de slaapzak, die dan op zijn beurt vochtig kan worden.

  2. Bescherm het voeteinde van je slaapzak. Tijdens het slapen kan het al eens gebeuren dat je tegen de binnen- en buitentent aan ligt, waardoor je slaapzak nat wordt. Een drybag met materiaal aan jouw voeten leggen dat als buffer kan dienen tussen de voeten en de tent is ook een optie. Een andere mogelijkheid is om het voeteinde in je gesloten (ademende) jas te leggen, met de kap en mouwen naar binnen gedraaid. Doe geen plastiek zak rond je voeteinde, want dan zal de condens zich in de zak vormen, met alle gevolgen van dien.

  3. Ventileer. Regent het niet, laat dan de tentdeur en -vensters open voor ventilatie. Een beetje wind kan geen kwaad en dus mag je ook de tent naar de wind toe zetten. Maar ga er niet van uit dat er geen condensatie zal zijn. Nog steeds hangt alles af van de luchtvochtigheid, maar je kan mits voldoende luchtcirculatie de luchtvochtigheid in de tent terug op hetzelfde niveau brengen als erbuiten. Zelfs tarps kunnen last hebben van condensatie ondanks het feit dat ze een veel betere ventilatie hebben dan eender welke tent.

  4. Hou natte kleren en schoenen uit de tent. Plaats natte kleren indien mogelijk niet in de tent. Als het ’s nachts droog blijft, laat deze kleren dan buiten hangen. Regent het, doe ze dan in een plastieken zak. Dit laatste is geen ideale oplossing als je die kledij de volgende ochtend moet aantrekken. Weeg hier het nadeel van de extra condens af tegen dat van de natte kledij. Natte schoenen kunnen best ook buiten blijven.

  5. Blijf weg van natte plaatsen. Rivieren, vijvers en meren zijn over het algemeen plaatsen met een hogere luchtvochtigheid en dus meer kans op condensatie. Wil dat nu zeggen dat je helemaal moet wegblijven van een plek naast een mooi bergmeer? Natuurlijk niet. Weet alleen dat de kans dat je de volgende ochtend met condens wakker wordt groot is.

  6. Ga onder bomen slapen. Het gebladerte van bomen kan voor de nodige buffer zorgen tussen koude en warme lucht. Zo kan het dauwpunt boven de bomen komen te liggen en dus de kans op condensatie drastisch verkleinen. Vergeet wel niet even omhoog te kijken dat er geen dode takken boven jouw tent hangen die naar beneden kunnen vallen. Als je enkel in je slaapzak wil slapen zonder tarp of tent, slaap dan tenminste onder een bladerdak om de kans op een vochtige/klamme slaapzak te verkleinen of het te voorkomen.

  7. Droog de tent zo goed als kan. Breng een lichtgewicht microvezel doekje of handdoek mee dat je specifiek gebruikt om het voornaamste vocht van de tent te vegen, zowel aan de binnen- als buitenkant. Dat kan al tijdens de nacht, als er teveel condens is, maar zeker 's ochtends wanneer je de tent gaat opbergen. Een microvezel doekje zuigt water op en kan je ook makkelijk uitwringen. Spreid de tent tijdens jouw rustpauzes uit zodat hij voldoende kan drogen vooraleer je op het einde van de dag weer je tent gaat opzetten. In de volle zon laten dragen is niet ideaal, omdat UV-straling de waterafstotende laag van jouw tent kan beschadigen. Droog je je tent niet voldoende, creëer je al een plek met verhoogde luchtvochtigheid nog voor je überhaupt in de tent ligt. Bij vriestemperaturen kan je de bevroren condens gewoon zo van je tentzeil schudden. Makkelijk!


 

Vond je dit artikel nuttig? Laat dan hieronder een commentaar achter en/of klik op het hartje helemaal onderaan rechts om te liken!




Interesse in meer Tips & Tricks? Klik dan op de gloeilamp hiernaast om alle artikels te lezen.



 
Bronnen & Interessante links:

1.088 weergaven0 opmerkingen

Wil je ook mee gaan wandelen? Of liever een bivaktocht meemaken? Misschien je kennis verruimen? Een trektocht leren plannen? Ultimate Hiking biedt een waaier aan activiteiten.

bottom of page