Wanneer bivakzones sluiten door overlast

Terwijl ik vorige week op de Eifelsteig onderweg was, vernam ik de sluiting van de bivakzone van Les Tailles, gelegen tussen de Baraque Fraiture en Houffalize. Twee weken geleden was ik er nog voor een overnachting op de GR15. De sluiting is vooral erg voor de wandelaars die wél alle regels respecteren en zich dus ook houden aan het verbod op kamperen en bivakkeren in de vrije natuur.

Op de Eifelsteig hoopte ik gebruik te kunnen maken van "Jugendzeltplätze", m.a.w. plekken die voorzien zijn voor jeugdbewegingen om te kunnen kamperen. Door corona waren ze allen gesloten en zocht ik naar legale alternatieven. Ik las wat over legale bivakzones in de Eifel, waarvan er eentje ongeveer op mijn pad moest liggen, bij Wollseifen. Het verschil tussen de Duitse en de Belgische versie van zo'n bivakzone is wel dat je in Duitsland moet reserven én betalen. Uiteindelijk heb ik mijn tent toch in de vrije natuur moeten opzetten. In Nederland werd recent aangekondigd dat alle paalkampeerplaatsen definitief sloten.

Wat we als wandelaars zelf kunnen doen om ervoor te zorgen dat de gratis bivakplaatsen open blijven? Simpel: de regels van zo'n bivakplaats respecteren. Dat begint er al mee dat bivakzones er enkel zijn voor wandelaars met tent. Daarmee bedoelt men niet iemand die vanaf de auto 10 minuutjes gaan wandelen is om vervolgens een tent neer te planten. Wandelaars rekenen op die plaatsen om te kunnen overnachten en als de zones dan bevolkt zijn door mensen die er met de auto naartoe trekken, dan heeft de wandelaar vaak geen andere keus en moet in de vrije natuur een plek zoeken en dus een overtreding begaan.

Een ander groot probleem is dat van overlast. Dat kan zijn van lawaai, maar ook afval dat blijft liggen. Op zich zal een wandelaar na een vermoeiende wandeldag nog weinig lawaai maken, maar autokampeerders zijn laat op de avond nog niet moe en zorgen dus voor heel wat geluidsoverlast terwijl wandelaars proberen te slapen. En alsof dat nog niet genoeg is, blijft ook heel vaak het afval liggen. Dat is soms van autokampeerders, maar ook wandelaars bezondigen zich eraan. Het makkelijke afval zoals drankverpakkingen gaat wél mee, maar gebruikt toiletpapier blijft liggen. Ja, het is vies, maar er ooit al aan gedacht om een hersluitbaar zakje te gebruiken, dat je in het volgende dorp in de vuilbak kan gooien? En uitwerpselen kunnen makkelijk in een kuiltje begraven worden, of op z'n minst bedekt worden met bladeren zodat niet elk stukje bos een openbaar toilet lijkt.

Ook kampvuren zijn een probleem. Sommige bivakzones hebben een vaste vuurplaats waarop het toegelaten is om vuur te maken, maar wat als iedereen z'n eigen vuur begint te maken?

De website van de 'Leave No Trace'-organisatie heeft een lijst van zeven principes opgesteld die gehanteerd kunnen worden om je impact op de natuur zo klein mogelijk te houden:

1. Bereid je goed voor

2. Reis en kampeer op duurzame ondergrond

3. Je afval meenemen

4. Laat alles liggen dat je in de natuur vind

5. Hou de impact van kampvuren zo klein mogelijk

6. Respecteer de fauna

7. Hou rekening met anderen

Om meer te weten te komen over Leave No Trace en de zeven principes, surf dan eens naar hun website op https://lnt.org (Engels).

Hier vind je een kaart en overzicht van alle bivakzones in België.