top of page
  • Foto van schrijverMichel

Waterfilter of waterzuiveraar? Wat heb ik nodig? Een kleine gids


© Manuel Hernández via Pixabay

Drinken is belangrijk. Tijdens een wandeltocht of om het even welke fysieke activiteit nog meer. Wat doe je echter tijdens een meerdaagse trektocht? Voor je hele tocht tientallen kilo's water meesleuren? Neen. Gelukkig hoeft dat niet en zijn er tal van mogelijkheden om je onderweg te bevoorraden met dit vloeibare goud, namelijk met waterfilters en -zuiveraars.


In dit artikel behandel ik de verschillende opties en ga ik dieper in op de keuzes die je hebt als wandelaar. Zodoende kan je je goed bewapend op pad begeven.


Inhoud van dit artikel:
Zwaartekrachtfilter
Gravity filter - © Lifestraw

Waar kan je water vinden?

Uiteraard is de supermarkt een zeer evidente en makkelijke plaats waar je onderweg water kan vinden. En bovendien moet je het niet filteren of behandelen tegen allerhande vuiligheid en bacteriën. Alleen zit je dan met het probleem van afval dat je niet steeds kwijt kan en dat eigenlijk onnodig is. Op meer afgelegen plaatsen zal je niet zo gauw een supermarkt tegenkomen. In de dorpen zonder winkel kan je soms terecht bij bewoners en op kerkhoven (althans in West-Europa). De kraantjes op een kerkhof zijn in bijna alle gevallen aangesloten op het distributienet en hebben dus drinkbaar water. Wel opletten tijdens de winter, want dan worden de waterleidingen afgesloten zodat ze niet kapot vriezen.


Drinken uit fonteinen kan in sommige gevallen ook. In Frankrijk staat bijvoorbeeld meestal aangegeven of je dat water kan drinken, of niet. De bordjes "Eau Potable" of "Eau Non Potable" zijn bekend. In andere landen is het niet steeds duidelijk in welke mate je het water mag drinken en of je het moet zuiveren. En wat doe je in de vrije natuur, wanneer het water in rivieren rijkelijk stroomt of er water in een klein meer te vinden is? Kan je dat zomaar drinken?


Waarom water filteren?

Water in bronnetjes, meren en rivieren kan pathogenen en andere vervuiling bevatten die jou erg ziek kunnen maken, al dan niet met consequenties op lange termijn. Ondanks de helderheid van het water kan je niet met zekerheid zeggen of er niet iets in het water zit dat jou ziek kan maken. De kans bestaat dat wanneer je water uit een rivier drinkt zonder het eerst te filteren, er niets gebeurt. Maar het is nog steeds het veiligst om steeds te filteren. De meest voorkomende pathogenen, of ziektekiemen, zijn protozoa, bacteriën en virussen:

Protozoa:

  • ​Eencellige organismen

  • Grootte: 5 tot 100 micron (1 micron is 0,001mm)

  • Zitten in alle soorten water

  • Bekende soorten: Cryptosporidium, Giardia en parasieten

  • Overgedragen door menselijke en dierlijke ontlasting

  • Parasieten komen vooral voor in ontwikkelingslanden

  • Kunnen verwijderd of gedood worden door filters, UV en koken

  • Zijn bestand tegen chemicaliën

Bacteriën

  • Eencellige organismen

  • Grootte 0,1 tot 1 micron

  • Zitten in alle soorten water

  • Bekende soorten: Salmonella, E.coli, Cholera

  • Overgedragen door menselijke en dierlijke ontlasting

  • Kunnen verwijderd of gedood worden door filters, UV, koken en chemicaliën

Virussen

  • Grootte: 0,01 tot 0,1 micron

  • Komen vooral voor in ontwikkelingslanden en nabij populaire (kampeer)plaatsen bij ons

  • Bekende soorten: Rotavirus, Hepatitis A, Norovirus

  • Overgedragen door menselijke ontlasting

  • "Purifier" nodig om te zuiveren

Hoe ziek kan je worden?

Als je voldoende virussen, bacteriën of protozoa (aantallen hangen af van de soort) in je lichaam gekregen hebt door het drinken van besmet water, dan wordt je in de meeste gevallen ziek. Symptomen kunnen snel optreden, na een dag, maar even goed na een week of meer (zoals bvb Giardia). Je kan te maken krijgen met misselijkheid, (bloederige) diarree, buikpijn en -krampen, hoofdpijn, koorts en braken. Allemaal dingen die je wil vermijden terwijl je op trektocht bent. In vele gevallen gaan de symptomen vanzelf weer verdwijnen, maar protozoa zoals Giardia kunnen serieuze consequenties hebben bij niet-behandeling. Dan kunnen de symptomen chronisch worden en kunnen er complicaties optreden.


Wie wil kan voor meer informatie de zoekfunctie op de uitstekende website van het Nederlandse Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu raadplegen.

MSR Guardian & MSR Miniworks

Filter vs Purifier: het verschil

Zoals je in bovenstaande lijst kon zien, zijn virussen de kleinste pathogenen die je in water kan tegenkomen. Een gewone waterfilter kan virussen echter niet uit het water zuiveren omdat de poriën van die filter (het gaat in de meeste gevallen om een holle vezelfilter) te groot zijn, namelijk meer dan 0,1 micron oftewel 0,0001mm. Om virussen te verwijderen heb je een waterzuiveraar of purifier nodig. Er is dus een onderscheid tussen filteren (bacteriën en protozoa) en zuiveren (ook virussen). Aan de buitenkant zal je het verschil tussen een filter en zuiveraar niet zien. Vergelijk de MSR Guardian en de MSR Miniworks EX. Enkel op microscopisch vlak zie je dat waterzuiveraars fijnmaziger zijn met poriën van 0,02 micron.


Op veel plaatsen, zeker in onze contreien, heb je eigenlijk geen purifier nodig omdat de hygiëne bij ons zeer goed is en we waterzuiveringsinstallaties hebben. Anderzijds is de veiligste methode nog steeds om water te zuiveren en niet enkel te filteren. Hetzij met een purifier, hetzij met een filter gevolgd door een chemische zuivering. Niet alle chemische middeltjes die in de handel te verkrijgen zijn doen hetzelfde. Zo zijn er die enkel bacteriën doden, anderen doden virussen en bacteriën, maar kunnen niet alle protozoa aan. Later meer daarover


Soorten waterfilters en -zuiveraars

Hieronder een kort overzicht van de voor- en nadelen van elke soort

Type

​+

-

​Pompfilters en -zuiveraars



  • Makkelijk om water uit ondiepe plassen of rivieren te pompen in een fles of reservoir.

  • Vervangbaar filterelement

  • Je kan de hoeveelheid te filteren water zelf kiezen

  • Redelijk debiet: gemiddeld 1 à 2 liter per minuut

  • Pompen kan vermoeiend zijn

  • Filterelement moet regelmatig afgespoeld worden met proper water

  • Soms groot, omvangrijk en zwaar

  • Duur

  • Apart reservoir nodig

Flesfilters en -zuiveraars