%20(7500%20%C3%97%201400px).png){kind=logo}
Gebruik makend van het warme lenteweer maakte ik een korte trektocht van bijna 70 kilometer op de Sentiers d'Art, een luswandeling van in totaal ongeveer 140 km langs een veertigtal kunstwerken in de Condroz en Famenne. Vandaar uiteraard ook de naam. Merk op dat 'sentiers' in het meervoud geschreven wordt, doordat er ook kleinere luswandelingen gemaakt kunnen worden die rondom het centrale pad liggen.
De kunstwerken zijn voornamelijk uit vergankelijke materialen gemaakt. Dat maakt dat de meeste na een tijdje rotten en/of in elkaar storten. Dat is dan ook deels de bedoeling en meermaals kom je recent werken tegen die hun beste tijd hebben gehad, maar daarom niet minder interessant zijn. Zoals gewoonlijk koos ik start- en eindpunt in plaatsen die makkelijk met het openbaar vervoer te bereiken zijn: Ciney en Andenne.
Inhoud van dit verslag:
Verslag Dag 1 - Ciney > Bivak Torvtak (27,7 km)
Dag 1 - Ciney > Bivak Torvtak
Datum: Woensdag 24/02/2021
Afstand: 27,7 kilometer
Stijgingsmeters: 460m Dalingsmeters: 396m
Weer: 15°C, Zonnig
Het vertrek uit Ciney gaat vrij vlot. Er heerst een drukte vanjewelste omdat ik er net aankom wanneer de scholen uit zijn. Op de hoofdstraat, Rue Piervenne, is het dan ook één chaos. Gelukkig ebt het geluid snel weg wanneer ik aan het sportcentrum kom. Daarna volg ik de oude spoorlijn tot aan de imposante kalkovens van Lienne. De spoorlijn zelf raakte vanaf de jaren 1960 in verval door een snelle daling van het aantal reizigers, sluitende ondernemingen en de concurrentie van het vrachtverkeer op de weg. Ik neem even de tijd voor een middagpauze op één van de bankjes aan de ovens, want ik heb sinds de ochtend nog niets gegeten en wil daarna in één stuk doorwandelen tot mijn bivakplaats voor vanavond.
Aan een open plek in het Bois des Aunes, na ongeveer 7 kilometer, kom ik aan één van de kunstwerken die ook kan dienen als overnachtingsplek: Levitas. Het gevaarte hangt aan een boom en mits een ladder krijg je toegang tot de binnenruimte en het bovenverdiep. Gezien het hier een open kunstwerk betreft, lijkt het me bij regenweer niet zo verstandig er zonder bescherming in te gaan liggen. Ook al zou het volzet zijn, een tent neerplanten in de buurt van het kunstwerk kan en mag niet. Enerzijds hangt de kubus op een helling, anderzijds bevindt het zich op privéterrein. Je kan ruim anderhalve kilometer verder wel aankloppen bij de Ferme de Stée (best eerst contact opnemen) en vragen of je er je tent mag opzetten.
Ik steek de Bocq en daarna de oude spoorlijn Ciney-Yvoir over. Tegenwoordig rijdt daar nog steeds een toeristisch treintje op dat doorheen de vallei van de Bocq rijdt. Enkele maanden geleden was ik in de buurt op de GR575 aan het wandelen en kwam er toen langs het oude treinstation van Dorinne-Durnal. Daar kom ik dit keer weliswaar niet langs. Enkele kilometers later stap ik door het kunstwerk Farakas 4 het dorp Natoye binnen. Aan de kleine supermarkt trakteer ik mezelf op een ijsje. Ondanks de niet zo hoge temperaturen is het best puffen in de volle zon en dan kan iets fris geen kwaad.
Wanneer ik voorbij het sportcentrum wandel zie ik een iets oudere vrouw in een veld zitten. Ze doet teken en ik zie haar lippen bewegen, maar kan door de wind niet horen wat ze zegt. Pas als ik dichterbij kom begrijp ik dat de vrouw uitgegleden is en niet meer recht geraakt. Ik help mevrouw weer overeind en vraag waar ze naartoe moet. Blijkbaar enkel naar haar wagen, 10 meter verderop. Mevrouw wil de wagen nemen, maar lijkt me allesbehalve in staat om te rijden. Enkele buurtbewoners die haar kennen, ontfermen zich verder over haar.
Je kan in Natoye, indien gewenst, een stukje afsnijden, maar ik volg gewoon het pad zoals aangegeven. Wat verderop ga ik onder de spoorweg door, over de Petit Bocq, een zijriviertje van de Bocq. Langs de Chaussée de Namur staat een kunstencentrum, La Spirale, met in de tuin heel wat leuke kunstwerkjes. Hier draait het pad rechts af langs de Petit Bocq richting opvangcentrum Le Relais du Monde van het Rode Kruis. In de voortuin zijn enkele kinderen aan het voetballen. Ik zou wel een potje willen meespelen, maar ik moet verder, want ik wil voor zonsondergang aan de bivak zijn.
Na ongeveer 21 kilometer kom ik aan een mooi kunstwerk met blauwe, houten vlinders bij het kapelletje van Notre Dame sur les Sarts. Je hebt er ook een mooi 360°-rondomzicht. Ik hou toch even halt om er van te genieten. Aan de hoeve van Les Sarts hangt een enorm kruis. Een monument met 22 namen eert de verzetsstrijders die hier bij gevechten tegen de Duitsers in juni 1944 en later in een concentratiekamp omkwamen.
De laatste kilometers gaan snel en iets voor 18u wandel ik door Schaltin. Een mooi dorpje met een klein winkeltje. Ik heb echter alles wat ik nodig heb voor een copieus avondmaal en dus wandel ik verder tot aan de bivakplaats. Daar aangekomen heb ik geluk dat er niemand aanwezig is en ik me dus mag installeren in het kunstwerk Torvtak. Het klinkt als een Ikea-meubel, maar is eigenlijk een woonst met een groendak. In dit geval is het een kleine ovalen constructie met een dak dat is omgeven door een enorm stuk donkergroene plastiek. Is dat er om de moslaag op het dak te beschermen of omdat het kunstwerk lek is? Vannacht zal het alvast niet regenen en dus kan ik op beide oren slapen. Is Torvtak volzet, dan mag je op een kleine bivakzone staan op enkele tientallen meters van het kunstwerk. Je mag daar ook vuur maken op de daartoe voorziene plaats (en enkel daar!).
Dag 2 - Bivak Torvtak > Bivak Sous son Aile
Datum: Donderdag 25/02/2021
Afstand: 31,3 kilometer
Stijgingsmeters: 368m Dalingsmeters: 474m
Weer: 17°C, Zonnig
Ik heb uitstekend geslapen in het kunstwerk. Na een stevig ontbijt maak ik me klaar voor een lange wandeldag. Het is nog fris als ik om kwart voor negen aan de eerste kilometer begin. In Sorée kom ik na vier kilometer het eerste kunstwerk tegen op de oude begraafplaats van het dorp. Het inmiddels in verval geraakte werk Valmik the Anthill moet een mierenheuvel voorstellen. Op de oude begraafplaats kan je nog grafstenen uit de 19de eeuw vinden. Alleen achteraan het kerkhof liggen er nog 'recente' graven van één en dezelfde familie. Ik volg het pad verder langs het windmolenpark van Gesves-Ohey. De veldweg ertussen brengt me langs een werk bestaande uit metalen kristallen. Niet veel verder staat The Macromolecule, een oeuvre van een Russische kunstenaar dat een stukje DNA voorstelt.
Ik ben op een boogscheut van het dorpje Gesves, maar het wandelpad gaat eerst een eind naar het zuiden richting Château de Wagnée om dan via enkele veld- en bospaden weer noordwaarts te keren. Onderweg kom ik nog wat kunst tegen. Ik steek net onder het dorpscentrum van Gesves de Samson (een rivier, geen hondje uit een kindershow) over. Tegenover een vervallen Lourdesgrot staat nog een kunstwerk, Sans Refuge ou Nus comme un Ver (vrij vertaald: zonder beschutting of naakt als een worm). Het stelt de zoektocht van de mens naar een onderdak voor. En dat onderdak vind je letterlijk enkele meters verder in het kunstwerk Triskele. Eigenlijk is dit driehoekige kunstwerk niet geschikt als overnachtingsplek, maar je kan er wel in slapen, of gewoon even tot rust komen. Het is er heel kalm en op de achtergrond weerklinkt het stromende water van de Samson. Overnachten bij regenval is hier geen optie, omdat het werk langs één zijde helemaal open is. Je kan wel op je stappen terugkeren en bijvoorbeeld aan de Manoir de Houte vragen of je bij hen op je tent mag planten.
Ik volg de voetweg naar omhoog tot ik in het hartje van Gesves kom. Daar blaas ik uit op een bankje en trek het winkeltje in voor de bevoorrading. Ik koop ook een kleine aperitief voor vanavond. Ik ben inmiddels halfweg de etappe en het is net voorbij de middag. Meer dan genoeg tijd dus om even uit te rusten in het zonnetje. In Gesves kan je een zestal kilometer afsnijden en het pad wat noordelijker weer oppikken, maar dan mis je toch enkele mooie plaatsen die nu volgen.
Eerst verlaat ik Gesves via een klein pad en passeer een cirkel houten stoelen waar je uitgenodigd wordt om even stil te staan bij de impact van de mens op de Aarde. Het kunstwerk L'Oeufre is een enorm houten ei, bestaande uit takken, gemaakt door plaatselijke jongerenvereniging. Geen kunstwerk na 19 kilometer maar wel de verlaten steengroeve van Gesves. Je loopt er letterlijk in een andere wereld. Enkele gebouwen en machines zijn nog behouden en je kan op straatniveau zelfs nog de luiken van de steenfilterinstallatie bedienen. Na een korte klim en een even snelle afdaling passeer ik Mai Trop Gesves (lees: 'Metro' Gesves) waar een trap je zogezegd naar de ondergrondse metro moet leiden. Leuk bedacht.
In de steengroeve van Inzèfonds kan je tot rust komen op één van de bankjes en herinnert Arbres Poumons er ons aan dat bomen de longen van de Aarde zijn. Via een steil paadje kom ik in het Bois de Gesves, maar verlaat het weer even snel om een weg langs het bos te volgen. Aan de rechtkant kijk je de uit over een vallei en Gesves. Links van me passeer ik wel Chère Terre, nog een mooi kunstwerk van de Aarde. Dan volgt een pad door een didactisch gedeelte van het bos. Uiteindelijk verlaat ik dat bos via de noordkant en zie voor me de kegeldaken van het Château des Hautes Arches tussen de bomen uittorenen. Alleen kan je niet dicht bij het kasteel geraken en dus zet ik mijn weg verder, door het gehuchtje La Bàs. Aan een bewoonster vraag ik vriendelijk of ik mijn fles water mag bijvullen en krijg prompt een nieuwe 2 literfles in de handen gedrukt. Erg sympathiek.
De laatste anderhalve kilometer tot de bivak gaan snel. Ook zie ik in het noorden de eerste grijze wolken opkomen, die weinig goeds voorspellen. Eerst kom ik nog aan enkele huisjes, waar ik de beek La-Bàs via een brugje oversteek. In de verte zie ik de bivakvogel al staan, maar eerst nog het mooie kunstwerk Funambule (NL: koorddanser). En ik heb geluk. Ik ben de enige gast vandaag op de bivakplaats. Ik kan in alle rust mijn slaapgerief uitspreiden in de houten vogelconstructie Sous son aile. Dan kan ik genieten van een boek, een aperitief en tenslotte het avondeten. Er komen nog twee mannen langs, maar die zijn weer even snel weg dan dat ze gekomen zijn.
Dag 3 - Bivak Sous son Aile > Andenne
Datum: Vrijdag 26/02/2021
Afstand: 8,9 kilometer
Stijgingsmeters: 88m
Dalingsmeters: 207m
Weer: 6 à 10°C, Eerst bewolkt, dan zonnig
De betere optie ware geweest om mijn tent op te zetten. Tijdens de nacht viel er aardig wat regen uit de lucht, gepaard met een scherpe wind. De vogel was blijkbaar geen eend met een waterafstotende vetlaag en dus ook niet waterdicht. Her en der sijpelde het water binnen, om nog maar te zwijgen van de regen die via de lage ingang toch zijn weg naar binnen vond. Dat laatste kon ik nog enigszins remediëren door er mijn rugzak én regenjas voor te plaatsen. Omdat ik - gelukkig - niet echt nat werd, koos ik ervoor om in de vogel te blijven liggen en niet midden in de nacht mijn tent op te zetten in de striemende regen. Uiteindelijk viel ik omstreeks vier uur toch nog in slaap.
Omstreeks 6u30 schoot ik wakker door een windvlaag die mijn regenjas en rugzak losrukte. Aan slapen was er daarna niet meer te denken. De regen en wind minderden tenslotte en zo kon ik nog op mijn gemak van het ontbijt genieten. Andermaal was ik om 8u45 klaar voor vertrek.
Vandaag staat er maar een kleine wandeling op het programma, want ik moet mijn zoontje van school afhalen. Ik verlaat de Sentiers d'Art bij het kasteel van Haltinne, waar overblijfselen van een gracht en een mottekasteel, m.a.w. een kasteel of burcht die op een kleine aangelegde heuvel gebouwd werd, te zien zijn. Bij Bellaire kom ik op de GR575 terecht die ik volg tot Andenne. Aan het dorpje Groynne zijn nog overblijfselen van een terril te zien. Uiteindelijk kom ik via een leuk pad aan het oude kerkhof van Andenne uit. Via een steegje geraak ik tot bij de kerk van Sainte-Begge en de gelijknamige fontein. Niet veel later en na een oversteek van de Maas sta ik aan het station.
Nabeschouwing
Algemene waardering
Het moet gezegd: de Sentier d'Art gaat tussen Ciney en Andenne voornamelijk over asfalt. Maar dat heeft dan ook te maken met de geografie van de streek. Er zijn niet veel bossen in dit deel van de Condroz en in de velden zijn er niet zoveel paden als bijvoorbeeld in Vlaanderen. Maar laat het vele asfalt jou er niet van weerhouden ook de Sentier d'Art te ontdekken. Het open landschap, de soms slaperige Condruzische dorpjes en de vriendelijke bevolking maken heel veel goed en de kunstwerken zijn de kers op de taart. Als je de Condroz niet via een GR wil verkennen en kans wil maken om op leuke, originele bivakplaatsen en eventueel in een kunstwerk te slapen, dan is dit pad voor jou.
Moeilijkheidsgraad
De Condroz bestaat voornamelijk uit open, glooiende landschappen. Je moet regelmatig kort, maar stevig klimmen. En het feit dat je niet veel beschutting van bomen hebt, maakt het in de volle zon een flinke beproeving. Een goede conditie is aangeraden.
Bevoorrading
Er zijn winkels in Ciney, Natoye, Schaltin en Gesves. Je kan er alles vinden. Voor water kan je in het ergste geval terecht bij bewoners. Je komt onderweg ook voldoende dorpjes of bebouwing tegen.
Bewegwijzering
Deze is uitstekend. Pijltjes met een rode rechthoek op witte achtegrond tonen jou de weg op de Sentier d'Art. Let er wel op dat het pad enkel in wijzerszin is gemarkeerd. Wil je de route in de andere richting lopen, wandel je best met kaart.
Kaart & Hoogteprofiel:
Bereikbaarheid:
Ciney en Andenne zijn tijdens weekdagen per directe trein vanuit Brussel bereikbaar. Reken dan op ongeveer 1u10-1u15 reistijd. In het weekend zijn er geen directe treinen en moet je sowieso overstappen, ofwel in Namen, ofwel in Luik. Reken dan op het dubbele van de reistijd. Je kan je route plannen via https://www.belgiantrain.be
Download GPX:
Wil je je ook aan deze mooie trektocht wagen? Download de GPX van deze wandeling hier:
